Dạy học cho bé nói ngọng là quá trình hỗ trợ trẻ phát triển khả năng phát âm chính xác và cải thiện cách sử dụng ngôn ngữ. Bé nói ngọng thường gặp khó khăn trong việc phát âm các từ ngữ hoặc âm thanh đúng cách, dẫn đến việc giao tiếp không rõ ràng. Việc can thiệp sớm là rất quan trọng để giúp trẻ cải thiện khả năng nói và hòa nhập tốt hơn với môi trường xung quanh.

Dưới đây là một số hoạt động dạy học có thể giúp bé nói ngọng tại Mầm Non Thiên Long EQ:

1. Luyện tập phát âm đúng

• Lặp lại âm thanh: Giáo viên hoặc phụ huynh có thể lặp lại âm thanh hoặc từ ngữ đúng cho bé, sau đó yêu cầu bé bắt chước. Ví dụ, khi bé phát âm sai một từ, bạn sẽ phát âm đúng và yêu cầu bé lặp lại theo. Đặc biệt, các âm khó như “r”, “l”, “s”, “ch”, “tr”, “th” có thể được luyện tập nhiều lần.
• Sử dụng gương: Khi bé phát âm, hãy để bé nhìn vào gương để quan sát miệng mình khi nói. Điều này giúp bé nhận biết cách miệng và lưỡi di chuyển khi phát âm đúng.

2. Sử dụng bài tập âm vị

• Bài tập phát âm từng âm: Chia các âm thành các nhóm và luyện phát âm từng âm một, ví dụ như âm “l”, “r”, “s”, “ch”, “tr”. Lặp đi lặp lại các âm này qua các từ đơn giản sẽ giúp bé cải thiện phát âm.
• Kết hợp âm và từ: Sau khi bé đã học cách phát âm đúng một âm nào đó, bạn có thể kết hợp âm đó vào các từ đơn giản. Ví dụ, khi bé học phát âm “l”, bạn có thể luyện các từ như “lúa”, “làng”, “lòng”.

3. Sử dụng trò chơi phát âm

• Trò chơi với thẻ hình ảnh: Sử dụng thẻ hình ảnh của các đồ vật quen thuộc với bé, như “con mèo”, “cái bàn”, “cái xe” và yêu cầu bé phát âm từ đó. Lặp đi lặp lại từ ngữ giúp trẻ quen với cách phát âm chính xác.
• Trò chơi đoán âm: Chơi trò chơi đoán âm thanh, ví dụ như phát âm một từ và yêu cầu bé đoán tên đồ vật. Qua trò chơi, bé sẽ học cách phát âm chuẩn và cải thiện khả năng nhận diện âm thanh.

4. Luyện phát âm qua bài hát và thơ

• Hát bài hát: Các bài hát trẻ em có nhịp điệu rõ ràng và từ ngữ đơn giản sẽ giúp trẻ luyện phát âm một cách tự nhiên. Hát cùng bé các bài hát như “Bà Cô Tiên”, “Một con vịt”, giúp bé học các từ đơn giản và luyện tập phát âm một cách vui vẻ.
• Đọc thơ: Các bài thơ có vần điệu giúp bé dễ dàng phát âm chính xác các từ, đặc biệt là các âm khó. Đọc và hát thơ cùng bé, khuyến khích bé lặp lại theo.

5. Sử dụng hình ảnh và đồ vật

• Luyện phát âm với đồ vật quen thuộc: Dùng các đồ vật trong cuộc sống hàng ngày, như trái cây, đồ chơi, động vật, và yêu cầu bé phát âm tên của chúng. Khi bé nói đúng, bạn có thể khen ngợi và khích lệ để bé cảm thấy tự tin hơn.
• Chỉ vào hình ảnh và nói từ: Cho bé xem các hình ảnh minh họa (ví dụ như hình con chó, con mèo, quả táo) và yêu cầu bé phát âm tên đồ vật trong hình. Việc này giúp trẻ kết nối từ ngữ với hình ảnh và luyện phát âm chính xác.

6. Chỉnh sửa phát âm từ từ

• Chỉnh sửa nhẹ nhàng: Khi bé phát âm sai, thay vì chỉ trích, hãy chỉnh sửa một cách nhẹ nhàng và tích cực. Ví dụ, nếu bé nói “ba” thay vì “lúa”, bạn có thể nói: “Không phải là ba mà là lúa, con thử lại nhé, l-úa”. Điều này giúp bé cảm thấy thoải mái và dễ dàng sửa lỗi.
• Dạy bằng sự kiên nhẫn: Để bé có thể phát âm chính xác, cần phải có sự kiên nhẫn và lặp lại nhiều lần. Đừng vội vàng, hãy chắc chắn rằng bé hiểu và cảm thấy tự tin khi sửa lỗi.

7. Tạo môi trường giao tiếp tích cực

• Khuyến khích bé nói: Dù bé chỉ phát âm được một số từ ngữ đơn giản, bạn hãy luôn khuyến khích bé nói. Dành thời gian để trò chuyện với bé, tạo cơ hội để bé thực hành giao tiếp.
• Lắng nghe và phản hồi tích cực: Khi bé nói, hãy lắng nghe và phản hồi một cách tích cực. Điều này giúp bé cảm thấy tự tin hơn trong việc phát âm và giao tiếp.

8. Sử dụng công cụ hỗ trợ

• Phương pháp “PECS” (Hệ thống giao tiếp qua hình ảnh): Phương pháp này giúp trẻ sử dụng hình ảnh để giao tiếp. Trong trường hợp trẻ chưa thể phát âm rõ ràng, PECS có thể giúp trẻ diễn đạt mong muốn của mình thông qua hình ảnh, qua đó giảm bớt căng thẳng và thúc đẩy giao tiếp.
• Dùng các công cụ giáo dục: Sử dụng các ứng dụng hoặc phần mềm dạy phát âm cũng có thể là một công cụ hữu ích trong việc hỗ trợ trẻ luyện tập.

Dạy cho bé nói ngọng đòi hỏi sự kiên nhẫn, thời gian và phương pháp phù hợp. Các hoạt động cần được thực hiện thường xuyên và liên tục, trong môi trường vui vẻ và không gây áp lực cho trẻ. Bằng cách sử dụng các trò chơi, bài hát, hình ảnh và những bài tập phát âm lặp đi lặp lại, trẻ sẽ dần cải thiện khả năng phát âm và trở nên tự tin hơn trong giao tiếp.