Dạy kỹ năng giao tiếp xã hội cho trẻ em là một phần quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển khả năng tương tác với người khác, tạo dựng mối quan hệ lành mạnh và hòa nhập với cộng đồng. Kỹ năng giao tiếp xã hội giúp trẻ học cách diễn đạt cảm xúc, hiểu và tôn trọng người khác, giải quyết mâu thuẫn và xây dựng các mối quan hệ tích cực.

Dưới đây là một số hoạt động dạy học cho bé nhằm phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội tại Trường Mầm Non Thiên Long EQ:

1. Trò chơi nhập vai (Role-play)

• Mô phỏng tình huống giao tiếp: Sử dụng các tình huống giao tiếp thực tế mà trẻ có thể gặp phải trong cuộc sống hàng ngày như: gặp bạn mới, mời bạn ăn chung, yêu cầu giúp đỡ từ người khác, hoặc từ chối yêu cầu một cách lịch sự. Chia lớp thành các nhóm nhỏ để cùng nhau thực hành những tình huống này.
• Ví dụ: Một bé có thể vào vai người mời bạn chơi, trong khi bé còn lại sẽ là người bạn cần phải từ chối lịch sự. Sau đó, các bé sẽ cùng nhau thảo luận cách cải thiện các tình huống giao tiếp.

2. Trò chơi thẻ cảm xúc

• Nhận diện và diễn đạt cảm xúc: Tạo bộ thẻ cảm xúc với hình ảnh biểu lộ các trạng thái cảm xúc như vui, buồn, giận dữ, sợ hãi, ngạc nhiên, vv. Bạn có thể yêu cầu trẻ rút thẻ và thực hành diễn đạt cảm xúc của mình, hoặc cùng nhau thảo luận về các tình huống mà trẻ có thể gặp phải trong đời sống hàng ngày khi trải qua những cảm xúc này.
• Mục tiêu: Giúp trẻ nhận biết và gọi tên cảm xúc của mình, cũng như học cách diễn đạt cảm xúc một cách phù hợp.

3. Trò chơi “Câu chuyện nhóm”

• Chia sẻ ý tưởng trong nhóm: Tạo một câu chuyện mà mỗi trẻ sẽ lần lượt thêm vào một phần. Mỗi đứa trẻ cần lắng nghe người khác, chờ đến lượt mình và đóng góp một phần vào câu chuyện chung.
• Mục tiêu: Phát triển kỹ năng lắng nghe, giao tiếp và hợp tác trong nhóm. Trẻ sẽ học cách tạo ra một câu chuyện chung, tôn trọng ý kiến của người khác và làm việc nhóm hiệu quả.

4. Tạo tình huống giải quyết mâu thuẫn

• Giải quyết xung đột: Tạo ra các tình huống trong đó các bé có thể gặp phải xung đột, như tranh giành đồ chơi, không đồng ý với bạn về một trò chơi nào đó, vv. Hướng dẫn trẻ cách giải quyết mâu thuẫn bằng cách nói chuyện trực tiếp với nhau, lắng nghe ý kiến của người khác và tìm ra cách giải quyết hài hòa.
• Ví dụ: Hai bé tranh giành một món đồ chơi. Bạn có thể yêu cầu các bé giải quyết xung đột bằng cách chia sẻ đồ chơi hoặc thay phiên nhau chơi. Sau đó, thảo luận về các cách để xử lý mâu thuẫn mà không gây tổn thương tình cảm.

5. Trò chơi “Cùng giúp đỡ”

• Giúp đỡ người khác: Tổ chức các trò chơi trong đó các bé cần phải giúp đỡ nhau để hoàn thành một nhiệm vụ, ví dụ như cùng nhau dọn dẹp đồ chơi, cùng vẽ một bức tranh lớn hoặc cùng xây dựng một cấu trúc bằng các khối xây dựng.
• Mục tiêu: Khuyến khích trẻ hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau, đồng thời phát triển lòng vị tha và tôn trọng người khác trong quá trình giao tiếp.

6. Hoạt động chia sẻ cảm xúc và lắng nghe

• Chia sẻ cảm xúc hàng ngày: Tạo thói quen trong lớp học để trẻ có thể chia sẻ cảm xúc của mình trong ngày, chẳng hạn như “Hôm nay mình cảm thấy vui vì…”, “Mình buồn vì…” hoặc “Mình cảm thấy tức giận khi…”.
• Mục tiêu: Giúp trẻ học cách diễn đạt cảm xúc một cách rõ ràng và phù hợp, đồng thời khuyến khích việc lắng nghe những gì người khác chia sẻ. Điều này cũng giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng và đồng cảm.

7. Trò chơi “Đoán cảm xúc”

• Đoán cảm xúc qua hành động: Để trẻ thể hiện các cảm xúc (vui, buồn, tức giận, lo lắng, v.v.) bằng hành động mà không dùng lời nói, sau đó các bạn còn lại sẽ đoán cảm xúc đó. Trò chơi này giúp trẻ cải thiện khả năng nhận diện cảm xúc và sử dụng ngôn ngữ cơ thể trong giao tiếp.
• Mục tiêu: Giúp trẻ hiểu rằng giao tiếp không chỉ qua lời nói mà còn qua ngôn ngữ cơ thể và hành động. Trẻ sẽ học cách nhận diện và phản ứng với cảm xúc của người khác.

8. Hoạt động vẽ tranh về mối quan hệ bạn bè

• Vẽ tranh về tình bạn: Yêu cầu trẻ vẽ một bức tranh mô tả tình bạn của mình hoặc một tình huống mà trẻ có thể giao tiếp với bạn bè trong một ngày vui vẻ.
• Mục tiêu: Trẻ sẽ thể hiện mối quan hệ và cảm nhận của mình về tình bạn, từ đó phát triển khả năng giao tiếp và xây dựng các mối quan hệ xã hội tích cực.

9. Học qua sách và câu chuyện

• Đọc sách và thảo luận: Chọn những câu chuyện về tình bạn, sự giúp đỡ, hoặc cách giải quyết mâu thuẫn và đọc cho trẻ nghe. Sau đó, cùng nhau thảo luận về các tình huống trong câu chuyện và hỏi trẻ cách họ sẽ hành động nếu ở trong tình huống đó.
• Ví dụ: Chọn câu chuyện về hai người bạn có xung đột và cùng nhau tìm cách giải quyết. Hỏi trẻ cách giải quyết và chia sẻ cảm nhận về các hành động trong câu chuyện.
• Mục tiêu: Giúp trẻ học cách giao tiếp và giải quyết mâu thuẫn thông qua các tình huống trong câu chuyện.

10. Hoạt động “Khen ngợi và động viên”

• Khen ngợi và động viên bạn bè: Tạo cơ hội để trẻ khen ngợi hoặc động viên nhau, ví dụ như khen ngợi một bạn đã làm tốt bài tập, hoặc động viên một bạn khi bạn ấy gặp khó khăn. Điều này không chỉ giúp trẻ học cách giao tiếp tích cực mà còn giúp xây dựng lòng tự tin và sự tự trọng.
• Mục tiêu: Khuyến khích sự tích cực trong giao tiếp, tạo ra một môi trường hỗ trợ, tôn trọng và yêu thương giữa các trẻ.

11. Thực hành kỹ năng lắng nghe chủ động

• Lắng nghe và phản hồi: Dạy trẻ cách lắng nghe người khác khi họ chia sẻ, sau đó phản hồi lại bằng cách kể lại những gì đã nghe được và chia sẻ cảm nhận của mình. Điều này giúp trẻ hiểu rằng giao tiếp là một quá trình hai chiều và khuyến khích việc tôn trọng ý kiến của người khác.
• Ví dụ: Sau khi một bạn chia sẻ câu chuyện, yêu cầu các bé khác phản hồi bằng cách nói lại câu chuyện đó theo cách của mình và thêm một ý kiến cá nhân.

Việc dạy kỹ năng giao tiếp xã hội cho trẻ không chỉ giúp trẻ phát triển các mối quan hệ tốt đẹp mà còn giúp trẻ cảm thấy tự tin, hòa nhập và tôn trọng người khác. Các hoạt động dạy học trên không chỉ giúp trẻ rèn luyện khả năng giao tiếp mà còn hỗ trợ phát triển những kỹ năng quan trọng như sự đồng cảm, giải quyết mâu thuẫn, và làm việc nhóm. Khi trẻ được tạo cơ hội học hỏi và thực hành giao tiếp trong môi trường an toàn và hỗ trợ, chúng sẽ dần trở nên mạnh mẽ và tự tin hơn trong các mối quan hệ xã hội.